جو دوسر از جمله مواد غذایی است که ورزشکاران حرفه‌ای و کسانی که فعالیت‌های سنگین بدنی دارند بیشتر روزهای هفته از آن در صبحانه به‌عنوان یک منبع غنی پروتئین و انرژی‌زا استفاده می‌کنند. انتخاب نوع مرغوب و باکیفیت جو دوسر نقش مهمی در کیفیت وعده‌ی غذایی دارد چراکه گذشته از خواص آن که در زیر خلاصه‌وار به آنها اشاره خواهیم کرد، انتخاب بهترین مارک جو دوسرپرک می‌تواند خیال شما را از کیفیت بالای این غله سودمند راحت کند. اگر تا آخر این مقاله ما را همراهی کنید مطالب ارزشمندی درباره فواید جو دوسرپرک برای سلامتی و همچنین معیارهای انتخاب بهترین جو دوسرپرک در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد.
جو دوسرپرک چیست؟
جو دوسر نوعی از غلات و از خانواده‌ی گندمیان است. نام علمی آن Avena Satina است و با جو متفاوت است. جو دوسر پرک تقریباً 5 برابر بیشتر از جو حاوی چربی‌های مغذی است. این غله منبعی است غنی از پروتئین، فیبر و چربی‌ها و همچنین آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن.
جو دوسر از دیرباز تاکنون یکی از منابع غذایی مردمان تبت و دیگر نقاط جهان به‌شمار می‌آمده است. امروزه جو دوسر نه‌تنها غذایی کامل به‌شمار می‌رود بلکه یک مکمل دارویی مهم نیز هست. جو دوسرپرک که ما از بازار خرید می‌کنیم قبلاً بخارپز شده و آماده اضافه کردن به انواع سوپ و آش، فرنی و دسرها است.
یکی از مهمترین محصولاتی که امروزه از جو دوسرپرک به‌عنوان ماده اصلی تشکیل‌دهنده بهره می‌گیرد گرانولا است. گرانولا، ترکیبی است بسیار غنی از انواع ریزمغذی‌ها و درشت مغذی‌ها که به‌ویژه در میان ورزشکاران پرورش اندام به‌عنوان وعده صبحانه، میان‌غذا و حتی شام شناخته‌شده است.
خواص شگفت‌انگیز جو دوسر
فواید جو دوسر برای سلامتی انسان سالیان سال است که برای علم پزشکی روشن شده است. کارشناسان تغذیه معتقدند با گنجاندن جو دوسر در حداقل یک وعده غذایی در روز از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری و یا بهبود چشمگیری در آن دیده خواهد شد.
از فواید جو دوسر برای سلامتی میتوان به‌طور خلاصه به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود در عملکرد سیستم قلبی و عروقی
- کاهش حساسیت به انسولین و پیشگیری از دیابت
- کاهش سطح کلسترول LDL در خون
- بازیابی و رشد توده عضلانی در ورزشکاران
- جلوگیری از پرخوری و ایجاد تعادل در عملکرد روده‌ها و دستگاه گوارش
- تقویت سیستم عصبی و کاهش احتمال ابتلا به میگرن
- بهبود التهاب در مفاصل و تاندون‌ها
- برطرف کردن اختلالات کیسه صفرا و کلیه‌ها و مجاری ادراری
- وجود آنتی‌اکسیدان در جو دوسر که باعث جلوگیری از انواع التهابات پوستی و محافظت پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید می‌شود
گرانولا چیست و چه فوایدی دارد؟
گرانولا به عنوان یک محصول آماده برای مصرف، مخلوطی است از غلات کامل، که اصلی‌ترین آنها جو دوسر است. همین‌طور آجیل‌های روغنی مانند مغزگردو و فندق، عسل و میوه‌های خشک. این محصول از اوایل قرن بیستم در منوی غذایی آمریکایی‌ها رواج پیدا کرد و امروزه اگر از هر ورزشکاری در این کشور بپرسید خواهد گفت حداقل یکی از وعده‌های اصلی او در طول روز، گرانولا است.
اقلامی که در ترکیب گرانولا استفاده می‌شوند تعیین کننده طعم نهایی آن هستند مثلاً توت خشک به آن طعم شیرین ملایمی می‌دهد و کمی وانیل یا دارچین، عطر لذت‌بخشی به آن می‌دهد. اضافه‌کردن مغزها مثل گردو و بادام، مغز آفتابگردان و پودر نارگیل، میزان چربی هر وعده را بسیار بالاتر برده و افزودن عسل یا شره انگور هم به‌دلیل داشتن قند بالا می‌تواند مقدار انرژی آزادشده در بدن را به حدی برساند که گرانولا را به یک منبع فوری انرژی‌زا برای فعالیت‌هایی مانند کوهنوردی ایده‌آل می‌کند.
اصلی‌ترین غله مورد استفاده در گرانولا، جو دوسرپرک است که منبع اصلی انرژی و بوجودآورنده حس سیری در این محصول است. فیبر محلول ویژه‌ای به‌نام بتاگلوکان در جو دوسر پرک وجود دارد که در روده‌ها به ژل خاصی تبدیل شده و روند هضم غذا را کند می‌کند و به‌همین خاطر حس سیری را برای مدت طولانی در شخص ایجاد می‌کند.
ترکیبات شیمیایی خاصی مانند فلاونوئیدها و ساپونین‌ها که در جو دوسرپرک موجود هستند باعث پایین‌آمدن غلظت لیپوپروتئین‌ها و لیپیدها در جریان خون شده و از این‌رو مصرف روزانه این غله شگفت‌انگیز برای کسانی که به‌دنبال کاهش‌وزن و لاغری هستند همیشه توصیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: فواید گرانولا؛ همه چیز در مورد خواص گرانولا
انواع جو دوسرپرک
جو دوسر به شیوه‌های مختلفی تولید و آماده مصرف می‌شود. همیشه در انتخاب بهترین مارک جو دوسر دقت کنید. این گیاه در مناطق سرد و مرطوب بهترین رشد را دارد اگر در مرحله جوانی درو شده و غله آن استخراج شده باشد علاوه بر طعم دلپذیر، به سرعت در غذا پخته شده و لطیف‌ترین لعاب را در غذاهایی مانند آش و سوپ به‌وجود می‌آورد.
- جو دوسر پرک فوری: نوع فوری جو دوسر پرک به دلیل اینکه حداکثر فرآوری بر روی آن صورت گرفته بسیار لطیف و نرم است و بدون نیاز به پختن میتوان آن‌را مصرف کرد. کافی است کمی آب‌جوش بر روی آن بریزید و در کمتر از 3 دقیقه نرم و آماده خوردن خواهد شد. این نوع جو دوسر پرک به دلیل سرعت آماده شدنش به Instant Oat معروف است.
- جو دوسر پرک: زمانی که جو دوسر داخل غلاف قرار دارد شکلی گرد و بزرگ دارد. مراحل فرآوری جو دوسر پرک بهاین صورت است که آنها را در دیگ بخار، نیم‌پز کرده و سپس از بین غلطک‌های مخصوص عبور می‌دهند تا پرس شوند. شکل مسطح آن باعث جذب سریع‌تر آب شده و مرحله پخت نهایی را سرعت می‌بخشد. نام انگلیسی این نوع جو دوسر Rolled oat است.
- جو دوسر شکسته: اگر در کارخانه، بلغورهای جو دوسر را به قطعات ریزی به شکل دانه‌های شکسته‌شده خرد کنند به آن Steel-cut oat یا جو دوسر بلغور شده می‌گویند. زمان پخت این نوع جو دوسر از دو نوع قبلی که در بالا اشاره کردیم بیشتر است و معمولاً نیاز به جویدن بیشتری هم دارد. در بازار به جو دوسر اسکاتلندی هم معروف است.
بیشتر بخوانید: تفاوت جو دوسر و جو پرک معمولی
میزان چربی، پروتئین و ویتامین‌های جو دوسر پرک
در لیست زیر میتوانید مقادیر انواع چربی‌ها و پروتئین و همچنین ویتامین‌های جو دوسر پرک را مشاهده کنید.
- نشاسته = 60 درصد
- لیپید = 5 تا 9 درصد
- فیبر خوراکی = 2.3 تا 8.5 درصد
- پروتئین کل = 11 تا 15 درصد
- گلوبولین‌ها = 80 درصد از کل پروتئین
- پرولامین‌ها = 15 درصد از کل پروئتین
- گلوتلین‌ها = 5 تا 66 درصد از کل پروتئین
- آلبومین‌ها = 1 تا 12 درصد از کل پروتئین
ویتامین‌های موجود در جو دوسر عبارتند از تیامین، ریبوفلاوین و نیاسین که جمعاً کمتر از 03/0 درصد را تشکیل می‌دهند. پروتئین جو دوسر بسیار راحت‌تر از پروتئین موجود در غلات دیگر مانند گندم و جو هضم شده و برای کسانی که مشکلات روده دارند جایگزین پروتئین گندم تلقی می‌شود.
بهترین مارک جو دوسر چه مشخصاتی دارد؟
در حال حاضر برندهای زیادی در بازار به عرضه جو دوسر می پردازند. همچنین در عطاری‌ها نیز این محصول به صورت فله در دسترس است. توصیه ما به شما برای خرید جو دوسر چند نکته ساده است که در ادامه می آید:
- از خرید جو دوسر فله خودداری کنید. جو دوسر فله بار میکروبی زیادی می‌تواند داشته باشد. همچنین نگهداری در شرایط محیط معمولی غیر وکیوم باعث می‌شود تا گونی جو دوسر به محل مناسبی برای جذب و تکثیر انواع حشرات و آفت‌ها شود. خلاصه که به جای سلامتی، آلودگی میخرید.
- جو دوسر فله، از تردی و کیفیت لازم برخوردار نیست. علت هم ساده است، چون در معرض هوا بوده است و حتی احتمالا بوی نا هم گرفته است. به اضافه اینکه حتی اگر بوی نا نگرفته باشد، عمر طولانی ندارد و خیلی زود کیفیت خود را از دست می‌دهد و مدت زیادی نمی‌توانید آن را حفظ کنید.
- مزه جو دوسر مهم است و این موضوع بستگی به نوع و کیفیت دانه و بذر آن دارد. واقعیت این است که این موضوع یک معیار سلیقه‌ای است و نمی توان توصیه‌ای در مورد آن کرد.
- خرد بودن جو دوسر در بسته بندی به معنی کیفیت پایین آن نیست. ممکن است در بسته بندی که تهیه می‌کنید خرده جو یا آرد وجود داشته باشد که این اصلا به معنی بی کیفیت بودن نیست و صرفا در هنگام حمل و بسته بندی دچار شکست شده است. اگر شکل محصول و میزان آرد آن برایتان اهمیت دارد، به آن دقت کنید.
- فرآیند پرک کردن جو دوسر، در کارخانجات مختلف به اشکال مختلف و با دستگاههای مختلف صورت می‌گیرد. ساده ترین تفاوتی که محصولات برندهای مختلف ممکن است با هم داشته باشند، تفاوت ضخامت آنهاست. برخی ضخیم‌تر هستند مناسب آش و سوپ و برخی نازکتر که برای تهیه گرانولا، انواع نان و شیرینی مناسب‌تر هستند.
- طبق استاندارد ملی ایران، بسته‌بندی جو دوسر نیازمند استفاده از مواد اولیه بهداشتی (مثل کیسه و شیشه) استفاده از تجهیزات تمام استیل (بهداشتی) و فرایند بهداشتی است. در نتیجه اختلاف زیادی با عرضه فله دارد.
اگر حساسیت گلوتن (بیماری سلیاک) دارید، جو دوسر فاقد گلوتن است. اما توجه داشته باشید که محصولی که میخرید حتما باید تاییدیه فاقد گلوتن وزارت بهداشت را داشته باشد. چرا که تولید محصول فاقد گلوتن حتما میبایست در کارخانه ایزوله و بدون حضور محصولات دارای گلوتن انجام شده باشد. (به ادعاهای بدون مجوز و فاقد مجوز گلوتن وزارت بهداشت و انجمن سلیاک توجه نکنید). مرجع تایید وزارت بهداشت و انجمن سلیاک ایران هستند.
محصولات گرانولا و موسلی چاربان
در گرانولاهای چاربان از برترین نوع جو دوسر که از آلمان وارد کشور می‌شود استفاده می‌شود. از آنجاییکه گرانولا حاوی انواع مغزیجات و میوه خشک است نسبت به جو دوسر خواص بیشتری دارد. در نتیجه اگر به دنبال صبحانه یا میان‌وعده‌ای سالم و پر‌خاصیت هستید حتما گرانولا مصرف کنید.
از دیگر محصولات چاربان، موسلی چاربان است که یکی از دلپذیرترین صبحانه‌های کشور سوئیس است. موسلی هم مثل گرانولا بسیار خوشمزه و مقوی است. موسلی را هم میتوان به‌تنهایی مصرف کرد و هم با توجه به ذائقه و فصل سال میتوان به‌آن شیر گرم و یا سرد اضافه کرده و نوش‌جان کنید.
اگر به لبنیات آلرژی دارید میتوانید شیر سویا و یا شیر بادام زمینی را جایگزین شیر معمولی کنید. البته کودکان، بیشتر دوست دارند موسلی چاربان را با بستنی وانیلی یا کاکائویی بخورند که در روزهای گرم تابستان بسیار لذت‌بخش است.
یکی از پرفروش‌ترین بسته‌های شرکت چاربان، سه طعم موسلی شیشه‌ای چاربان است که حاوی سه شیشه 380 گرمی با طعم‌های موسلی بادام و کرنبری، موسلی بادام زمینی و شیرشکلات و موسلی گردو، سیب و دارچین است و بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
سخن آخر
پیشنهاد می‌کنیم اگر ورزشکار هستید و برای فعالیت روزانه خود نیاز به انرژی فراوان دارید، و یا اگر اضافه‌وزن دارید و می‌خواهید رژیم لاغری سالم و بدون عوارض جانبی برای خود برنامه‌ریزی کنید میتوانید روی محصولات متنوع شرکت چاربان حساب کرده و در کنار سلامتی، ازطعم خوش آنها نیز لذت ببرید.
سوالات متداول
پرک به معنی له شده و پرس شده است. یکی از انواع فرآوری دانه جو و جودوسر پس از برداشت از مزرعه پرس کردن آنها (وردنه) است تا آنها را تبدیل به محصولی که مصرف راحتتری دارد بکنند.
هرگز. آلودگی زیاد و امکان وجود تخم حشرات و… در محصول بسیار زیاد است.
به طور کلی جو دوسر بهتر است.